Ενημερωτικό έγγραφο του ΥΠΑΙΘΑ (Αρ. πρ.: 62094/A2 – 02/06/2023 ) περί του νομικού πλαισίου σχετικά με τις σχολικές υποδομές και τις αντίστοιχες αρμοδιότητες των φορέων της κεντρικής κυβέρνησης και του ευρύτερου δημοσίου τομέα.

Υποδομές σχολικών μονάδων (εσωτερικός και εξωτερικός χώρος σχολικών μονάδων). Ο ρόλος του Υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού αναφορικά με τη σχολική στέγη, είναι επιτελικός

Βάσει του αναριθμημένου άρθρου 12 (πρώην 15) του Π.Δ. 18/2018 ( Α’31), η Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών και ειδικότερα το τμήμα Α’ Μελετών έχει ρόλο επιτελικό ως προς την σχολική στέγη αφορά αποκλειστικά στο προσδιορισμό των χώρων των σχολικών συγκροτημάτων ως προς το είδος, τον αριθμό και το μέγεθος αυτών.
Τα ανωτέρω στοιχεία αποτυπώνονται στα κτηριολογικά προγράμματα τα οποία εκπονούνται και εγκρίνονται κατόπιν σχετικού αιτήματος του αρμόδιου δήμου συνοδευόμενου από σειρά στοιχείων σχετιζόμενων με την προς εξέταση σχολική μονάδα. Με την Υ.Α. 33445/ΣΤ1/24-03-2009 έχουν εγκριθεί από το ΥΠΑΙΘΑ δέκα Πρότυπα Κτηριολογικά Προγράμματα με τα οποία καθορίζονται τα ελάχιστα μεγέθη των κτηριακών αναγκών σχολικών μονάδων πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ποικίλης δυναμικότητας.
Επίσης με την εγκύκλιο 133751/ΣΤ1/29-10-2009 καθορίστηκαν τα βασικά προαπαιτούμενα στοιχεία για την εκπόνηση και έγκριση Κτηριολογικών Προγραμμάτων, με σκοπό την ανέγερση, τη προσθήκη σε υφιστάμενη δομή, τη μεταστέγαση μονάδας σε κενό σχολικό κτήριο ή σε κτήριο προς μίσθωση, όπως επίσης τη συστέγαση σχολικής μονάδας με άλλη. Τα εγκεκριμένα Πρότυπα Κτηριολογικά Προγράμματα λειτουργούν υποστηρικτικά για τις δημοτικές αρχές προκειμένου να προβούν στη κατάλληλη επίλυση των στεγαστικών προβλημάτων των σχολικών μονάδων.
Σε περίπτωση δε κατά την οποία η δυναμικότητα της προς στέγαση σχολικής μονάδας διαφοροποιείται σημαντικά ως προς τη προβλεπόμενη δυναμικότητα των Πρότυπων Κτηριολογικών Προγραμμάτων ή πρόκειται για Ειδική Εκπαιδευτική μονάδα (π.χ. Ειδικής Αγωγής, Μουσικά, Καλλιτεχνικά και Επαγγελματικά Λύκεια), απαιτείται η εξ αρχής εκπόνηση Κτηριολογικού Προγράμματος από το τμήμα Α΄ Μελετών. Στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Παιδείας και ειδικότερα στο σύνδεσμο: https://www.minedu.gov.gr/ktiriologika-programmata
βρίσκονται αναρτημένες όλες οι σχετικές πληροφορίες που αφορούν στα κτηριολογικά προγράμματα που εκπονεί το τμήμα Α’ Μελετών της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών.

Αρμοδιότητες δήμων, ΚΤ.ΥΠ. Α.Ε. σχετικά με ανέγερση – επισκευή – συντήρηση – βελτίωση σχολικών υποδομών

Η μέριμνα για την απόκτηση γης (για σχολική χρήση), προγραμματισμό, μελέτη και ανέγερση νέων σχολικών υποδομών καθώς και για έργα συντήρησης, βελτίωσης, επισκευής των υφιστάμενων διδακτηρίων, εμπίπτει στον τομέα ευθύνης των Δήμων βάσει των άρθρων 75 παρ. Ι τομέας ΣΤ΄ του Ν. 3463/2006, ΦΕΚ 114/Α’ και 94 παρ. 4 του Ν. 3852/2010, ΦΕΚ 87/Α’. Παράλληλα, δυνάμει των διατάξεων του άρθρου 132 του Ν.4199/2013, ΦΕΚ 216/Α’ και της Διαπιστωτικής Πράξης αριθμ. Δ16γ/05/483/Γ/2013, ΦΕΚ 2856/Β’, η εταιρεία «Κτιριακές Υποδομές Α.Ε.» (ΚΤ.ΥΠ. Α.Ε.), ως εκπληρούσα τους σκοπούς της συγχωνευόμενης εταιρείας «ΟΣΚ Α.Ε.» στον κλάδο των εκπαιδευτικών δομών, έχει ως συντρέχουσα αρμοδιότητα την υλοποίηση έργων σχολικής στέγης.
Σε συνδυασμό με την παρ. 12 του άρθρου 5 «Σχολική περιουσία και λειτουργία σχολείων» του Ν.1894/1990 (ΦΕΚ 110/Α/27.8.1990) σημειώνεται επίσης ότι:
«Η ευθύνη και η αρμοδιότητα για επισκευές μεγάλης κλίμακας στο φέροντα οργανισμό, στις στέγες και στις εγκαταστάσεις των σχολικών κτηρίων ανήκει στους αντίστοιχους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης και, εφ’ όσον αυτοί δηλώσουν ότι αδυνατούν, ασκείται από τις οικείες νομαρχίες, οι οποίες επιχορηγούνται με τις σχετικές πιστώσεις. Οι διατάξεις της παραγράφου αυτής ισχύουν και για τα μισθωμένα διδακτήρια, με την προϋπόθεση ότι η επισκευή ή η συντήρηση θα έχει αποκλειστικό σκοπό τη βελτίωση της λειτουργίας των διαφόρων κτηριακών, υδραυλικών και ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων για την πρόληψη καταστάσεων επικίνδυνων για τη σωματική ακεραιότητα και την υγεία των μαθητών και των εργαζομένων, μετά από πρόταση του διευθυντή του αντίστοιχου σχολείου. Η έγκριση της διάθεσης της απαιτούμενης πίστωσης για το σκοπό αυτόν γίνεται με απόφαση του οικείου οργανισμού τοπικής αυτοδιοίκησης, ύστερα από εισήγηση της αρμόδιας τεχνικής υπηρεσίας»
Γίνεται σαφές πως στον ετήσιο προγραμματισμό έργων των Δήμων (παρ. 1 του άρθ. 266 του Ν. 3852/2010, όπως έχει τροποποιηθεί με τη παρ. 1 του άρθ. 79 του Ν.4172/2013), οι παρεμβάσεις δρομολογούνται συναρτήσει των αναγκών που ανακύπτουν (αντισεισμική θωράκιση, επισκευή λόγω γήρανσης των υλικών ή πρόκλησης βλαβών από εξωγενείς παράγοντες, λειτουργικών), κατόπιν ιεραρχικής αξιολόγησης.
Ο αρμόδιος φορέας έχει την υποχρέωση λήψης άμεσων και επειγόντων μέτρων προστασίας του κοινού από κτήρια που κρίνονται επικίνδυνα, για την επίτευξη συνθηκών υγιεινής και ασφάλειας των μαθητών και του διδακτικού προσωπικού, καθώς και την ευθύνη τήρησης της ισχύουσας πολεοδομικής νομοθεσίας (Κτηριοδομικός Κανονισμός, ΝΟΚ, Κανονισμός πυροπροστασίας, ΚΕΝΑΚ, ΚΑΝΕΠΕ, κ.ο.κ.).
Επιπλέον στη παρ. Ι του άρθρο 75 του Ν.3463/2006 «Κύρωση Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων» στις αρμοδιότητες του Τομέα ζ) Πολιτικής Προστασίας, περιλαμβάνεται ο συντονισμός και η επίβλεψη του έργου της Πολιτικής Προστασίας για την πρόληψη, ετοιμότητα, αντιμετώπιση και αποκατάσταση των καταστροφών που συμβαίνουν στα διοικητικά τους όρια.
Η επιλογή των οικοπέδων για την ανέγερση νέων σχολικών δομών ή των προς χρήση κτηρίων κρίνεται βάσει των οριζόμενων από την Υ.Α. 37237/ΣΤ1/ΦΕΚ 635, Β’/2007: «Καθορισμός κριτηρίων καταλληλότητας και επιλογής χώρων για την ανέγερση Δημόσιων διδακτηρίων Α/θμιας και Β/θμιας Εκπαίδευσης καθώς και χώρων μετά κτηρίων κατάλληλων για στέγαση σχολικών μονάδων».
Η εκπόνηση κτηριολογικού προγράμματος των προς στέγαση σχολικών μονάδων, το οποίο αναφέρεται ως προαπαιτούμενο ειδικά στις μισθώσεις κτηρίων, συμβάλλει καθοριστικά στην ορθή επιλογή του προς μίσθωση χώρου/κτηρίου.
Οι εξεταζόμενοι χώροι ή τα κτήρια για την στέγαση σχολικών μονάδων, κρίνονται ως προς την καταλληλότητά τους, βάσει των οριζόμενων από την προαναφερόμενη Υ.Α. από την αρμόδια ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΑΤΑΛΛΗΛΟΤΗΤΑΣ της οποίας η σύσταση αποτελεί αρμοδιότητα του δήμου, σύμφωνα με τα οριζόμενα στη παρ. 4 του άρθρου 94, του Ν. 3895/ΦΕΚ 87 Α΄/2010. Η δε σύνθεσή της ορίζεται από το άρθρο 18 του Ν. 3467/ΦΕΚ 128 – Α΄/2006.
Σε κάθε περίπτωση, η επίλυση του προβλήματος στέγασης σχολικής μονάδας μέσω ανέγερσης νέας σχολικής δομής ή προσθήκης σε υφιστάμενη, μίσθωσης κτηρίου, εγκατάστασης σε κενό διδακτήριο ή συστέγασης με άλλη σχολική μονάδα, πρέπει να εξετάζεται από την αρμόδια προαναφερόμενη Επιτροπή Καταλληλότητας η οποία με γνώμονα το Κτηριολογικό Πρόγραμμα και τα λοιπά εξεταζόμενα κριτήρια εκδίδει το σχετικό Πόρισμα Καταλληλότητας.

Πρωτοβάθμιος και Δευτεροβάθμιος σεισμικός έλεγχος σχολικών δομών. Ανάθεση στο τεχνικό επιμελητήριο (ΤΕΕ) Ελλάδος. Υλοποίηση δράσης.

Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 265 του Ν. 5037/23 (ΦΕΚ 78 Α/28-3-2023) καθορίστηκαν οι προϋποθέσεις και οι διαδικασίες για την επικαιροποίηση του Προγράμματος Προσεισμικού Ελέγχου.
Ειδικότερα: α) ανατίθεται στο Τ.Ε.Ε. η υλοποίηση δράσης για τη διενέργεια πρωτοβάθμιου και δευτεροβάθμιου ελέγχου και β) Ο Οργανισμός Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας (Ο.Α.Σ.Π.) διατηρεί την εποπτεία της υλοποίησης του αντίστοιχου ελέγχου.
Με την με αρ. 342/03-05-23 ΚΥΑ (ΦΕΚ 2943/Β’/04-05-2023)των Υπουργών Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, Οικονομικών, Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Εσωτερικών, και Υποδομών και Μεταφορών, «Πρωτοβάθμιος προσεισμικός έλεγχος κτηρίων, στα οποία στεγάζονται φορείς της παρ. 1 άρθρου 14 του Ν.4270/2014, καθώς και κρίσιμες λειτουργίες του ιδιωτικού τομέα», καθορίζονται οι διαδικασίες, τα χρονοδιαγράμματα και κάθε άλλο ειδικότερο ζήτημα που αφορά στον προσεισμικό έλεγχο.
Οι αρμόδιες υπηρεσίες ( εν προκειμένω οι Δήμοι ) με την έναρξη λειτουργίας της σχετικής ηλεκτρονικής πλατφόρμας από τον ΟΑΣΠ, θα καταγράψουν τα στοιχεία των κτηρίων αρμοδιότητάς τους (εν προκειμένω των σχολικών μονάδων).